15нче гыйнварда үткән “Гайдар форумында” инклюзив спортны үстерүгә һәм үсеш үзенчәлеге белән кешеләрнең социаль изоляция проблеманы чишүгә багышланган эксперт дискуссиясе узды. Сессияне башлап җибәрүче Россиядә Coca-Cola булды.
Тормыш сыйфатын үстерүгә һәм барлык халык төркемнәре өчен тиң мөмкинлек тәэмин итүгә уңайлы шартлар барлыкка китерүенә җәмгыять ихтыяҗе бүген дәүләткә һәм бизнеска юнәлдерелгән. “Гайдар форумы”ның эксперт дискуссиясендә катнашучылар Казан шәһәрендә әзерләнә торган Махсус Олимпиаданың Бөтендөнья кышкы уеннары үрнәгендә шундый хезмәттәшлек инклюзив мохит үстерүенә ничек юл биргәнен күрсәтте. Россия Федерациясе спорт министры Олег Матыцин, Татарстан Республикасы Президенты Рөстәм Миңнеханов, Россиядә Coca-Cola HBC генераль директоры Александр Ружевич, Россия Федерациясе Махсус Олимпиада президенты Ольга Слуцкер вакыйгада катнаштылар. “Ачык йөрәкләр” Фонды президенты Ася Залогина сессия модераторы булды.
Россия тарихында беренче тапкыр Махсус Олимпиаданың Бөтендөнья кышкы уеннарын кабул итәчәк. Илебез өчен мөһим вакыйга турында эксперт дискуссияне Россия Федерациясе спорт министры Олег Матыцин ачты: “Инклюзия проблемасы шуннан гыйбарәт, кешеләрне еш категорияләргә бүләләр. Махсус Олимпия хәрәкәтенең бурычы – бу проблеманы спорт һәм мәгариф ярдәмендә чишү. Барлык кешеләрне физик, акыл яисә сизү сәләтләренә карамастан берләштерергә. Кем өчен бу мөһимрәк икәне билгесез: үсеш үзенчәлеге белән яки үсеш узенчәлексез кешеләргә. Тәрбияләү, кичереш уртаклашу, мондый мохитне барлыкка китерү җәмгыятькә шундый сигнал бирергә рөхсәт итә: барыбыз да бүген үсеш өчен җаваплыбыз, барыбыз да балалар киләчәге турында уйларга тиешбез һәм үсеш үзенчәлеге белән кешеләр үзләрен аерым төркем булып хис итмәсен дип эшне төзәргә тиешбез. Безнең гомуми бурычыбыз – бу аермаларны киметергә, иң яхшы тәҗрибәләрне һәм казанышларны интеграцияләргә үсеш үзенчәлеге белән кешеләр үзләрен аерым җәмгыять өлеше булып хис итмәсен өчен тырышырга”.
Казан шәһәре 2022 елда меңнәрчә спортсменнар һәм юнифайд-партнерлар (үсеш узенчәлексез спортсменнар) өчен вакытлыча өй булып каршы алыр. Татарстан Республикасы президенты Рөстәм Миңнеханов республика башкаласында спорт һәм спорт инфраструктура үсеше турында сөйләде, соңгы унъеллык вакытында XXVII Бөтендөнья Җәйге Универсиада, Су спорт төрләре буенча 16нчы ФИНА дөнья чемпионаты 2015, 2018нче елгы ФИФА дөнья футбол чемпионаты, Эшче һөнәрләр буенча WorldSkills Kazan 2019 дөнья чемпионаты һәм башка масштаблы халыкара вакыйгалар үткәнен искә алды. Рөстәм Миңнеханов Казанның Махсус Олимпиаданы югары дәрәҗәдә уткәрергә әзер булуында ышанычын белдерде һәм барлык теләүчеләрне 2022нче елда республика башкаласына чакырды.
“Махсус Олимпиаданың Бөтендөнья кышкы уеннарын кабул итү Татарстан өчен зур намус һәм җаваплык. Без бу чарага әзерләнү эшләрен алып барабыз. Республика оештыру комитеты барлыкка китерелде, һәм быел Казанда тест чаралар үткәрү планлаштырылды. Гомумән, бездә барлык оештыру сораулар буенча аңлау бар. Махсус Олимпиаданың Бөтендөнья кышкы уеннарын Казанда кабул итү махсус олимпия хәрәкәтенең үсешенә Россиядә һәм бөтен дөньяда яңа этап булыр дип ышанып калам” – Татарстан Республикасы Президенты әйтте.
Россиянең Махсус Олимпиадасы Президенты Ольга Слуцкер уеннарны Россиядә үткәрунең мөһим миссиясен искә төшерде: мөмкинлекләре чикләнгән кешеләр адаптацияләренә һәм аңлы инклюзив җәмгыять үстерүенә ярдәм итү. Россия дөньяның, бәлки, иң кешелеклек ярышларына хуҗа булды, бу чара үсеш үзенчәлеге белән кешеләргә социаллашырга һәм үзләрен зур спортив гаилә өлеше булып хис итәргә мөмкинлек бирә дип Президент басым ясады. Спорт, иң әүвәл, барьерларны һәм шартлылыкларны җимереп шатлык һәм игелек атмосферасын барлыкка китерергә юнәлдерелгән. Нәкъ шул сәбәптән Махсус Олимпиада сәясәттән читтә кала – ул, беренчедән, кешенең шартларны җиңү берләштерүе һәм тантанасы турында. Соңгы ике елда Россиядә Махсус Олимпиада хәрәкәте илебездә инклюзив җәмгыять һәм социальләштерү үсешенә юнәлдерелгән проектларын актив тормышка ашыра. Ольга Слуцкер мәктәпләрдә Ставрос Ниархос Фонды ярдәмендә инклюзив спорт үсеше программалары турында сөйләде шулай да үзенчәлекле кешеләргә балачактан ук сак һәм игътибарлы мөнәсәбәт кирәклегенә басым ясады: “Тигезлек һәм бердәмлек – чын спорт хәзинәләре. Атлет антының шундый сүзләре: “Миңа җиңәргә рөхсәт итегез, әмма булдыралмасам, бу омтылуда кыю булып калыйм!”
Россиядә Coca-Cola HBC генераль директоры Александр Ружевич сессияне тәмамлады. Coca-Cola күптәннән инклюзив җәмгыять үсеше өстендә эшли: 1968нче елдан алып компания үзенчәлекләр белән Махсус Олимпиада атлетлары өчен партнер һәм оештыручы булып санала, һәм дә 2015нче елдан Россиядә Махсус Олимпиада белән хезмәттәшлек башлана, шулай ук инклюзив лидерлык программасын башлап китәләр. Компания шулай да киләчәк Уеннар партнеры булачак. Спикер компаниянең Татарстан Республикасы белән хезмәттә булганын билгеләде. Мисал китерергә булса, Казанда соңгы унъеллык вакытында үткән төп халыкара чаралары дәвамында эшнең уңышлы барышы, шул исәптән хәрәкәт, физик яисә акыл сәләтләре үзенчәлекләре белән спортсменнар өчен төрле программалар тормышка ашырылды. Яңа мөмкинлекләрне барлыкка китерүенә көч биреп төрле ихтыяҗлар һәм кешеләр узенчәлекләрен исәпкә алып, компания мөһим социаль проблема чишүендә һәм тиң мөмкинлек җәмгыять төзүендә эзен калдыра. Мондый шартларда спортсменнар барлык күнегеп җитүләрен күрсәтә алачаклар, һәм, димәк, планнарын тормышка ашырып үзләрен бәхетле булып хис итәчәкләр. Нәкъ шул дәүләт һәм бизнес хезмәттәшлекнең төп максаты булып кала.
1968 елда АКШда оешкан Махсус Олимпиада акыл үсешендә үзенчәлекләр булган кешеләргә карата дискриминация бетерүгә юнәлдерелгән халыкара хәрәкәт. Оешма спортны үстерү һәм мәгариф, сәламәтлекне саклау һәм лидерлык өлкәсендә программалар эшләү аша инклюзив җәмгыять булдырырга омтыла. Махсус Олимпия хәрәкәте ел саен утыздан артык Олимпия спорты төрләре буенча йөз меңнән артык уен һәм ярышлар үткәрә, һәм 190 артык илдә һәм территориядә алты миллионнан артык спортчы һәм юнифайд партнерны, шулай ук миллионнан артык тренер һәм волонтерны берләштерә.
Россиянең Махсус Олимпиадасына нигез 1999 елда салына, һәм ул бөтендөнья хәрәкәттә иң зур милли программаларның берсе булып тора. Россия физик культура белән шөгыльләнүче һәм акыл үсешендә тоткарлыклар булган якынча 130 мең зат бар, алар өчен ел саен Махсус Олимпиада программасы буенча муниципаль, төбәк һәм ил күләмендә физик культура буенча якынча 5 мең чара уздырыла. Хәзерге вакытта Россиянең 62 төбәгендә әлеге мәсьәлә белән шөгыльләнүче бүлекчәләр эшли. Бөтендөнья кышкы Махсус Олимпия уеннарының төп максатларының берсе 2025 елга акыл үсешендә үзенчәлекләр булган катнашучылар санын 200 меңгә җиткерүдән гыйбарәт булачак.
2021нче елның 3-8нче февралендә Казанда Махсус Олимпиаданың Бөтенроссия Спартакиадасы 6 кышкы спорт төрләреннән (карда йөргечләрдә йөгерү, тау чаңгылары спорты, чаңгы ярышлары, сноуборд, фигуралы шуу һәм шорт-трек) үтәчәк. 700 атлет катнашыр дип көтелә.
2020нче елда Россиядә Coca-Cola белән берлектә инклюзив спорт үсешенә юнәлдерелгән Unified Leadership (инклюзив лидерлык) программасын барлыкка китерделәр. Бу программа сәбәпле үсеш үзенчәлеге белән кешеләр социализация һәм чаралар оештыру күнегеп җитүләрен яхшырталар. Үткән елда Россиянең 20 өлкәсендә 47 чара оештырылды, анда 2890 атлет катнашты.
Coca-Cola инклюзив җәмгыять формалаштыруы өстендә 1968нче елдан башлап эшли, шул ук вакытта компания акыл үсешендә тоткарлыклар булган атлетлар өчен Махсус Олимпиада партнеры һәм оештыручы булды. 2015нче елдан Россиядә Махсус Олимпиада белән хезмәттәшлек башлана. 2016нчы елда Россиядә Coca-Cola һәм “Ачык йөрәкләр” Фонды берләштерелгән проект башладылар. Бу проект буенча 11 Россия шәһәрләрендә алар инклюзив уен парклар урнаштыралар. Парклар барлык кешеләргә дә физик, акыл яисә сизү сәләтләренә карамастан түләүсез керерлек. Казанда Бөтендөнья Җәйге Универсиада вакытында Coca-Cola үсеш үзенчәлеге белән спорт программасын тормышка ашты, һәм 2018 елгы Россиядә ФИФА дөнья футбол чемпионаты вакытында илебездә 12 юнифайд матч үткәрде, матчларның иң зурысы Кызыл мәйданда үтте. Coca-Cola үзенчәлекләр белән балаларга FIFA яшьләр программасына кушылырга һәм чараның матчларын оештыруында катнашырга мөмкинлек бирде. Үсеш үзенчәлекләр белән спортсменнар берничә матчта флаг күтәреп чыгаручы булды. Шулай ук хоккей буенча юнифайд матчлар 2019нчы елда Красноярскта үткән Бөтендөнья Кышкы Универсиадада оештырылды. Инклюзив җәмгыять үсеше буенча инициативалар Россиядә Coca-Cola 2018нче елда барлык социаль капитал салуларның иң зур чыгымы булды.